SPORT EN ALZHEIMER

‘Ik ben alleen maar meer gaan hardlopen’

In 2016 liep hij de marathon van Rotterdam en in 2017 maakte hij deel uit van het VUmc-team tijdens de Dam tot Damloop. Dit jaar staat in het teken van de Kust-marathon, voorwaar geen sinecure. Maak kennis met Jan Boot uit Zierikzee, 57 jaar en sinds augustus 2017 volledig afgekeurd wegens de ziekte van Alzheimer.

TEKST INGE HEUFF • FOTO MARISKA CATOR

Het feit dat zijn geheugen hem in de steek laat, is voor Jan geen reden om niet meer te sporten. Sterker, sinds hij thuis zit is hij alleen maar meer gaan bewegen. “Stilzitten is niks voor mij, daar word ik niet gelukkig van. Ik zie wandelen, hardlopen en fietsen ook als een vorm van dagbesteding, want ik moet toch wat met mijn tijd.’’

Jan werkte als vrachtwagenchauffeur voor Vermeer uit Numansdorp, hij vervoerde bloemen en planten. “Ik merkte in die laatste periode al wel dat het niet meer zo vanzelf ging. Bonnen invullen, karren en legborden tellen, retouren bijhouden, het kostte me steeds meer moeite en ik maakte soms fouten.’’ Het was echter zijn vrouw Margret die aan de bel trok. “Jan is heel technisch, maar toen hij de buggy van ons kleinkind niet meer ingeklapt kreeg, wist ik dat het niet goed zat.’’


Diagnose

Het zat inderdaad niet goed, op 25 mei 2016 kregen Jan en Margret te horen dat Jan Alzheimer heeft. En van de ene op de andere dag was hij zijn werk kwijt. “Als vrachtwagenchauffeur met Alzheimer ben je niet verzekerd en hoewel ik nog 1,5 jaar in een re-integratietraject zat, heeft omscholen weinig zin’’, verklaart Jan. “Die zomer ging het nog, was mooi weer, maar tijdens de winter viel ik in een zwart gat. Margret werkt twintig uur en ik kon wel wat huishouden doen, maar daar krijg ik de dagen niet mee vol.’’

“Ik werkte destijds 50 tot 60 uur per week’’, vervolgt Jan, “dus hobby’s had ik niet, behalve dan sporten. Vroeger deed ik aan teamsport zoals volleybal en voetbal. Nadat ik vrachtwagenchauffeur werd, ben ik gaan hardlopen. Dat kun je op elk moment dat het schikt doen. In april 2016, dus net voor de diagnose, heb ik de marathon van Rotterdam gelopen.’’

De behandelende artsen van het VU medisch centrum adviseerden Jan vooral door te gaan met bewegen. “Ik doe mee aan onderzoek naar jong-dementerenden. Als  dank kreeg ik de uitnodiging om mee te lopen met het VUmc-team aan de Dam tot Damloop. Dat was mooi om te doen, op zo’n moment valt het onderscheid tussen dokter en patiënt weg, we waren gewoon allemaal met hetzelfde bezig.’’


Laatste wedstrijd

Voor de Kustmarathon traint Jan bij voorkeur drie keer per week: een duurloop, een intervaltraining en door het zand en de duinen. “Maar met die warmte in de zomermaanden was het wel lastig om de duurtraining vol te houden.’’ De Kustmarathon, op 6 oktober, wordt zijn laatste wedstrijd. Margret: “De drukte, de muziek en de mensenmassa hebben een grote impact op Jan. Op een gegeven moment gaat dat niet meer.’’


Onrust

Ook na die laatste marathon zal Jan blijven bewegen. Op de dagen dat hij niet hardloopt, pakt hij vaak de fiets voor een rondje door de polder of om Margret van haar werk af te halen. “Stilzitten kan ik slecht, ik heb een bepaalde onrust in mijn lijf. Bovendien, wat moet ik op die bank doen? Series volg ik niet meer en een boek lezen lukt ook niet. Buiten bezig zijn is veel fijner.’’

“Van stilzitten 
word ik niet gelukkig”

Biljart en voetbal

Al een jaar of acht speelt Jan Boot op vrijdagavond biljart in Zierikzee. Het berekenen van de hoeken om hoge series te maken, vindt hij leuk. Bij voetbalclub MZC’11 maakt Jan deel uit van het onderhoudsploegje. Zowel zijn biljartmaten als de mannen van de onderhoudsploeg weten dat hij Alzheimer heeft. “Het is makkelijker om er van het begin af open over te zijn.’’

12.000

Dat is het aantal Nederlanders dat voor hun 65ste de diagnose dementie heeft gekregen. Het aantal Zeeuwen ligt tussen de 60 en 100 (geschat aantal 2015).

Jong dementerend

Dementie komt niet alleen bij ouderen voor. De ziekte kan zich al vanaf 40 jaar openbaren. Op die leeftijd kenmerkt dementie zich vaak eerder in gedragsveranderingen dan in verlies van geheugen. Dat maakt het lastiger om de ziekte te herkennen. Jan Boot kent geen andere jong dementerenden. Hij zou ze graag willen ontmoeten. “Ik zit in een andere levensfase dan ouderen, het zou fijn zijn om ervaringen met leeftijdsgenoten te delen.’’ 

Deel dit artikel: